Recensie: De schilder van Barcelona- Ildefonso Falcones


De vertolker van jong Barcelona’s volksziel

Een vol verhaal. Er komt in dit omvangrijke boek veel voorbij aan geschiedenis, kunststromen, politiek, misstanden, uitbuiting, bedrog en zo veel meer. De geboorte van het Barcelona zoals we dat nu toeristisch gezien kennen is met veel geweld, bloed, zweet en tranen tot stand gekomen. Macht corrumpeert weliger in het Catalonië van begin 20e eeuw dan elders in Europa door de ketenen van een machtswellustige Kerk én bourgeoisie, die gezamenlijk met het leger de zieltogende bevolking onderdrukten en meer nog dan slaven hebben uitgebuit.

“Dit is onze wereld niet.”

Zoveel armoe en ellende, maak daar maar eens een mooi gemoeds-ondersteunend verhaal van! Dat is Ildefonso Falcones gelukt door gebruik te maken van de verheffende kracht van kunst in dienst van het volk. Dalmau is een geniaal keramist en bevrijd van werkgever een uitmuntend schilder. De lotus groeit op in een moeras aan verrotting. De lotus is in dit verhaal de unieke kunststroom van het Catalaans modernisme. Een kortstondige kunststroming waarvan we nu nog kunnen genieten. Wie kent Gáudi’s werk niet? Na zijn val als keramist mocht de fictieve Dalmau meewerken aan de bouw van het Muziekpaleis. Bedoeld om het volk te verheffen. Een voorbeeld van het Catalaanse modernisme.

“Een schitterend totaalbeeld. Dat wilde het Muziekpaleis zijn: een onmetelijke schat aan details die zich met elkaar verweefden in de emoties en ontroering van de kijker. Dat was wat Dalmau in zijn werk tot uitdrukking probeerde te brengen, en ook in zijn leven.”

Vernemen we door Europa heen dat er een sociale klassenstrijd ontketend was met als motor de uitbuiting van arbeiders door de verstedelijking, kloof tussen rijk en arm en de industriële revolutie, in Barcelona werd er bovenop bloedbelasting geheven door koloniale onrust in het RIF gebied. De vrouwen-emancipatie ging hier verrassend genoeg totaal anders dan dat ik elders heb leren kennen. Onder wanhopige en ellendige omstandigheden zorg dragen voor je kinderen, geliefde, familie en buren betekent hier daadkracht zonder geklaag. Ik heb genoten van al die sterke vrouwen die in dit boek de barricades van het leven letterlijk en figuurlijk ‘bemanden’. 

“Wij zijn vrij om te doen wat we willen, Emma. Wij vrouwen offeren ons vaak op zonder ons ervoor op de borst te slaan, zonder er iets voor terug te verlangen, zelfs geen begrip. Kennelijk is dat ons lot.”

Een waar en indrukwekkend epos en ontelbaar keer mooier dan Les Misérables van Victor Hugo.

Boekbespreking: Het mysterie van de hersenstam – Tjeu van den Berk

Tjeu van den Berk – Het mysterie van de hersenstam. Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit. Dit boek zou ook kunnen heten ‘Wat je niet wist en altijd al wilde weten. De onuitputtelijke bron van kennis van alles.’

Dit boek ontsluit Tjeu zijn visie het mysterie van de hersenstam. Daarnaast hoopt hij een handvat te bieden alsnog zelf aan de slag te gaan om de brug tussen verstand (hersenschors, cortex) en gevoel (hersenstam) te herstellen, zodat er weer een soepele communicatie mogelijk is tussen de hersendelen. Is er weer samenhang – je bent je bewust geworden van je eigen bioritmiek, je hebt een staat bereikt van psychische en lichamelijke harmonie- dan laadt jij je op en ontlaadt jij spontaan je energie in allerlei vormen van expressie. Zo zal een veilig gehechte baby spontaan spelen, huilen of lachen, gewoon zoals het zich van moment tot moment voelt.

De wet van het gezond basis-functioneren is gelegen in de pompbeweging tussen de twee tegenovergestelde polen in ons lichaam, die voortkomen uit de hersenstam. Vrij vertaald, je lichaam maakt gebruik van afwisselend een gaspedaal en rempedaal. Het gaspedaal is ons alarmsysteem en geeft ons voldoende stress om in beweging te komen. Het rempedaal is ons immuunsysteem. Ons weerstandsvermogen. Het vermogen om te groeien, te herstellen en op krachten komen. Zodra je alarmsysteem door onbewuste spierspanning niet uitgezet kan worden, slaat het immuunsysteem uit. Stress sloopt de mens en is niet handig voor ons voorbestaan. In dit boek leert Tjeu hoe we ons kunnen bevrijden van dit juk dat we al generatie-lang met ons mee-torsen en ons steeds zwaarder valt.

Bij je ouders thuis en op school krijg je als kind díé kennis voorgeschoteld, waarvan stellig gemeend wordt, dat je dit uiteindelijk nodig hebt om op eigen benen te staan. Er wordt van ieder kind uiteindelijk een waardevolle bijdrage verwacht aan de samenleving en daar staan rechten tegenover In het beste geval hebben ouders en school jouw welzijn voor ogen. In werkelijkheid, en vanuit de ogen gezien van het kind, willen jouw ouders je veiligheid bieden door jou te leren omgaan met bedreigende situaties en angst – nu en verwacht in de toekomst. Ze willen jou die bagage meegeven, waardoor jij je zelf kunt verzekeren van een sterke positie in de samenleving. Wat ouders niet weten is dat ze zelf ondermijnende bagage van hun ouders meegekregen hebben en dat onze kinderen steeds meer te dragen krijgen door deze -door de generaties heen opstapelende- ballast. Deze overbelasting vertaalt zich in psychosomatische klachten. Verholen stressklachten, want als mens kunnen we alleen dragen waar we genetisch gezien voor gemaakt zijn en wat we niet kunnen dragen verstoppen we door ons beheersing eigen te maken. Verdringing volgens Freud. Uit schaamte en schuldgevoel over ons spontaan vermogen. Gedrag ontkennen is ook een verspilling van ons individuele potentieel aan levensenergie, want de ‘eeuwig vloeiende’ bron aan energie ligt voor ons bewustzijn verscholen voor ons beperkt bewustzijn in… de hersenstam. Zoals de ouders zongen, ‘piepen de jongen’. The body keeps the score. 

Onze kinderen leren hun emoties blokkeren door spierspanning op te voeren: hun gedrag beheersen. De cultuur bepaalt wat wenselijk gedrag is. Dat heet beschaving. Vermoeidheid is het aanvankelijke gevolg bij het aanleggen van emotionele blokkades (the wall) met tot gevolg disharmonie tussen ons oude hersendeel, de hersenstam en de nieuwe, de cortex. Deze disbalans vertaalt zich weer in overbelasting van de organen. Uiteindelijk voelt het individu zich ziek of raakt het burn-out.

 

In het kader van waarmaken.nl vind ik het heel interessant om zijn uitgestippelde route te volgen en hieronder alsnog samen te vatten. Veel beter is het zelf zijn boek uitgebreid te bestuderen en eigen te maken. Het is nooit te laat voor wijsheid: “je gaat het pas zien als je het doorhebt” (citaat van Cruijff). Het boek is helaas niet meer verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Daarom hoop ik ten zeerste dat Tjeu opnieuw dit meesterwerk zal gaan uitgeven, zodat iedereen in de toekomst kan profiteren van het heerlijke gevoel dat zelfverwezelijking een mens en de wereld om zich heen geeft.

Drang tot uitbroeden

Vaak begrijp ik het professionele ‘scheppen’ niet. Er moet eerst gebrainstormd worden over een concept. Er wordt een plan en visie gecreëerd. Een deadline vastgesteld. Bij mij verloopt het waarmaken eerder als bij de zwaan op de uitgelichte foto. Ik heb geen idee waar ik mee bezig ben en wat ik doe. Waartoe het leidt of het ooit iets wordt? Zodra ik de dingen professioneel wil aanpakken loopt mijn inventief en innovatief proces spaak. De moed zakt me in de schoenen. Het overzicht raak ik kwijt en die komt niet uit mijn hoofd of uit mijn hart. Mijn overzicht is het gevoel dat iets klopt, waar en interessant is. Maar dat zijn al teveel woorden voor de drang die van binnen in me opwelt om nú te gaan doen of los te laten.

Een gevoel uitbroeden is me wel bekend of mijn handen en voeten geven aan het jonkie als deze uit haar ei gekomen is. Mijn passie volgen is niet eenduidig. Of via een concept of planning tot rijping komend. Mijn passie is niet van mij. Het komt uit een bron. Alsof ik naast de eraan ontsprongen rivier de dingen voorbij zie drijven. Soms spring ik de rivier in en drijf een poosje met de dingen mee. Vaker zuigen de dingen die in mij ontspringen mij de rivier in. Er valt niet aan te ontsnappen. Hardnekkig de controle willen houden over de dingen die ik doe in mijn leven lopen bij mij niet goed af. Laat mij nu maar lekker mijn leven uitbroeden op mijn manier. Dan kan ik me laten verwonderen over en amuseren met wat mijn leven allemaal in petto voor me heeft.

Van zelf sprekend één-ZIJN

Wie ben ik? Dat vroeg ik me in feite spontaan al af bij het wakker worden, maar op een andersoortige manier dan gewoonlijk. Ik werd me er bewust van dat ieder een soort eigen energie met zich meedraagt. Als een soort jas die het hele lichaam doordringt en omringt. Deze energie is altijd fijn. Wie of van wie of wat deze energie ook is. Dan zal het wel iemands ziel zijn. Het idiote is dat dit energieveld vaak onderdrukt wordt. Zo voel ik dat echt. Verder lezen Van zelf sprekend één-ZIJN

Boekbespreking: Sterker dan ooit. De wijsheid van vallen en opstaan – Brené Brown

9200000045638321 2

Dit is het eerste boek van Brené Brown dat ik gelezen heb. Tegelijkertijd lijkt dit boek meer te duiden op waar het werkelijk bij haar om gaat. Haar andere boeken zie ik als prelude. Zij beschrijft steeds weer op wetenschappelijke wijze hoe de ontwikkelingsweg van de mens er uit ziet en waar het vaak op neer lijkt te komen. Het draait om ‘de wijsheid’ die je verwerft bij het ‘vallen en opstaan’. Hierbij belicht ze de schaduwzijde van de mythe van de maakbare mens. Heel on-Amerikaans dus. De grenzen aan maakbaarheid geven je ontwikkelingsweg aan. De grens van waar je staat – de frontzone, op welke unieke wijze jij die weg bewandelt -je eigenheid, en hoe ver je gekomen bent – de ontwikkelingsfase.

Het genre van dit boek zie ik dan ook als spiritueel-wetenschappelijk. In het Oosten beweren spirituele wijsgeren dat de mens al volmaakt is als die geboren wordt. Het hoeft alleen maar diens werkelijke glorieuze zelf te ontdekken en bewust te worden. In het Westen beweren ze het tegendeel. De mens komt, wel of niet, met de erfzonde belast op de wereld en als we heel goed ons best doen dan belanden we vast ooit in de ‘hemel’. Verder lezen Boekbespreking: Sterker dan ooit. De wijsheid van vallen en opstaan – Brené Brown

Ont-frozen

De wijsheid komt uit het Oosten. Gretig storten wij, ons Westerlingen, op al die prachtige spirituele rituelen. Blind voor de moord op onze eigenheid en eigen waarde. We zijn selfmade Zen geworden. Buitenshuis of binnenshuis. Het maakt niet uit. Alles wordt Zen-klaargemaakt. Boeddhabeelden. Wierookbranders. Meditatiekussens. Yogamatten. Het is handig te beseffen dat de zon óndergaat in het Westen. De zon in het oosten doet ons ontwaken. Onder de zon van het Westen maken wij ons waar. Oosterse Verlichting zal nooit de Westerse Verlichting worden of andersom. Hoezeer wij ons alle gedragsregels ook eigenmaken van welk heilig Oosters huisje of Westers machtsbolwerk dan ook. Zo zal een man nooit een vrouw worden al draagt hij een jurk. En wordt een kind pas een zelfstandige volwassene als het zelfredzaam is. Gras wordt nooit een boom. Hoe hard we er aan zouden willen trekken.
Als yin en jang vullen we elkaar aan. Zoals in elke gezonde relatie. De zon komt op en gaat weer onder. Het wordt dag. Dan weer nacht. Het wordt zomer. In de winter vallen de blaadjes op het Noordelijk halfrond in het Westen. Op het Zuiderlijk halfrond in de zomer. Onbewust worden we allemaal geboren. Min of meer bewust gaat de zon van ieder mens onder. Als de zon in het Westen achter de horizon verdwijnt, verschijnt de gedaante van de maan aan de hemel. Tegelijkertijd geldt het omgekeerde in het Oosten, aan de andere kant van de aarde verdwijnt de maan en wordt de nieuwe dag op aarde verwelkomd. De aarde draait als een wiebelende tol om de zon en op de Noordpool is het daarom in midwinter het langst nacht en in midzomer het langst dag. Zo werkt de natuurlijke logica. Niemand, geen God of mens kan tegen de natuurwetten in handelen. Hoe goed we ook onze uiterste best doen.
“Let it go, let it go!” zingen alle kleine Elsa’s wereldwijd. In mooie jurkjes draaien de ijsprinsesjes in het rond. Loslaten is hót. De nieuwste rage onder Westerlingen. Niemand wil meer frozen zijn. De eerste échte stap op weg naar Zelfontwikkeling is zowel loslaten als en-compassie. In het Oosten wordt er suf-gemediteerd om het ego los te laten voor verlichting. Het prinsesje Elsa bevroor toen ze zichzelf niet mocht zijn. De sneeuwkoningin Elsa bevrijdde zichzelf van de kou en liet wat er van binnenuit opborrelde los. Op het moment dat ze haar eigenheid omarmde en zichzelf met haar hele hebben en houden lief had ging ze stromen. Kreeg ze vleugels. Niet alleen zij raakte verlicht. Haar hele omgeving had er profijt van. De flow als kompas. Eigenheid als de magnetische Noordpool. Een van de vele ego’s aan het roer. Wat er losgelaten wordt is niet het ego, maar het idee dat er maar één en dezelfde ego heerst. Westerse verlichting draait om de bevrijding van de sneeuwkoning(in) in ons. Wij hebben er geen vat op. Laat het los en zie jezelf al dansend onder je eigen zon ontdooien tot een levenslang kaleidoscoop aan prachtige eigenzinnige vormen.

Zin hebben is zin geven

Wanneer ik een universeel gevoel hebt kan ik wel eens overvallen worden door de onbetekenendheid van wat ik nu zoal bijdraag aan het geheel. Van moment op moment. Van dag op dag. Of van week op week. Vergeleken bij alles wat ik kan bijdragen lijkt op zo’n zelf-twijfel-moment elke bijdrage zo weinig zoden aan de dijk te zetten. Terwijl, als ik terugkijk naar mijn afgelopen jaar of jaren, er altijd een verschuiving plaatsvindt in mijn zelfbeeld.

Als ik de tijd uitvergroot blijkt geen enkele handeling voor niets en heel waardevol geweest vergeleken met het grotere geheel wie ik ben. Mits… ik mijn zin heb gevolgd. Al is die ‘zin’ zin in helemaal niets, slapen of lummelen geweest. Zodra ik iets tegen mijn zin in doe ontwikkel ik weerzin, afkeer en zelfs afschuw voor wat ik doe. Iets met tegenzin doen is niet zinvol. Zelfs destructief gebleken voor mijn zelfontwikkeling of tenminste zelfblokkerend of zelfondermijnend. Zelfreflectie is blikverruiming. Zelfvertwijfeling is een mooi moment voor zelfreflectie: waar heb ik nu het allermeest zin in?! Het grootste cadeau voor mezelf. De grootste bijdrage aan het vullen van mijn schatkist.

Ware zelf-verrijking.

Boekbespreking: Portret van een vrouw – Jojo Moyes

image

Echte liefde waarmaken…. Portret van een vrouw (2015), geschreven door de Engelse schrijfster Jojo Moyes, is deels een historisch gesitueerde roman en deels een eigentijdse geschiedenis van twee sterke vrouwen. Het verhaal speelt zich af rond een Portret van de Parisienne Sophie geschilderd door haar Franse minnaar begin 1900. Deze impressionistische schilder, Édouard Lefèvre, later haar echtgenoot, studeerde aan de Académie Matisse in Parijs. De oorlog breekt uit met Duitsland. Édouard vertrekt naar het front. Sophie gaat naar St.-Péronne in Noord-Frankrijk om haar zus en kinderen bij te staan in het établissement Le Coq Rouge. Onbevreesd hangt ze haar portret daar op. Het portret symboliseert de hechte liefdesband tussen haar en haar vertrokken echtgenoot. Op indringende wijze portretteert de schrijfster de val van Sophie in een oorlogstijd doortrokken gehucht. 

Verder lezen Boekbespreking: Portret van een vrouw – Jojo Moyes

Dare and know to be different

Hier nog een idee over de theorie dat wij eigenlijk het binnenste buiten zijn van het universum. Wij zelf en alles om ons heen, in alle dimensies en als geheel, zijn haar essentie. Samen zijn we vol-ledig. Zoals wij de wereld weerspiegeld zien in een dauwdruppel.

Onze logica maakt verhalen over de dingen die we meemaken. De harde feiten fabriceren we zelf. In zoverre de ‘illusie’ van wie je nu werkelijk bent.  Verder lezen Dare and know to be different