Recensie: De schilder van Barcelona- Ildefonso Falcones


De vertolker van jong Barcelona’s volksziel

Een vol verhaal. Er komt in dit omvangrijke boek veel voorbij aan geschiedenis, kunststromen, politiek, misstanden, uitbuiting, bedrog en zo veel meer. De geboorte van het Barcelona zoals we dat nu toeristisch gezien kennen is met veel geweld, bloed, zweet en tranen tot stand gekomen. Macht corrumpeert weliger in het Catalonië van begin 20e eeuw dan elders in Europa door de ketenen van een machtswellustige Kerk én bourgeoisie, die gezamenlijk met het leger de zieltogende bevolking onderdrukten en meer nog dan slaven hebben uitgebuit.

“Dit is onze wereld niet.”

Zoveel armoe en ellende, maak daar maar eens een mooi gemoeds-ondersteunend verhaal van! Dat is Ildefonso Falcones gelukt door gebruik te maken van de verheffende kracht van kunst in dienst van het volk. Dalmau is een geniaal keramist en bevrijd van werkgever een uitmuntend schilder. De lotus groeit op in een moeras aan verrotting. De lotus is in dit verhaal de unieke kunststroom van het Catalaans modernisme. Een kortstondige kunststroming waarvan we nu nog kunnen genieten. Wie kent Gáudi’s werk niet? Na zijn val als keramist mocht de fictieve Dalmau meewerken aan de bouw van het Muziekpaleis. Bedoeld om het volk te verheffen. Een voorbeeld van het Catalaanse modernisme.

“Een schitterend totaalbeeld. Dat wilde het Muziekpaleis zijn: een onmetelijke schat aan details die zich met elkaar verweefden in de emoties en ontroering van de kijker. Dat was wat Dalmau in zijn werk tot uitdrukking probeerde te brengen, en ook in zijn leven.”

Vernemen we door Europa heen dat er een sociale klassenstrijd ontketend was met als motor de uitbuiting van arbeiders door de verstedelijking, kloof tussen rijk en arm en de industriële revolutie, in Barcelona werd er bovenop bloedbelasting geheven door koloniale onrust in het RIF gebied. De vrouwen-emancipatie ging hier verrassend genoeg totaal anders dan dat ik elders heb leren kennen. Onder wanhopige en ellendige omstandigheden zorg dragen voor je kinderen, geliefde, familie en buren betekent hier daadkracht zonder geklaag. Ik heb genoten van al die sterke vrouwen die in dit boek de barricades van het leven letterlijk en figuurlijk ‘bemanden’. 

“Wij zijn vrij om te doen wat we willen, Emma. Wij vrouwen offeren ons vaak op zonder ons ervoor op de borst te slaan, zonder er iets voor terug te verlangen, zelfs geen begrip. Kennelijk is dat ons lot.”

Een waar en indrukwekkend epos en ontelbaar keer mooier dan Les Misérables van Victor Hugo.